Choroby towarzyszące mają bardzo duży wpływ na przebieg rehabilitacji, w szczególności po przebytym udarze mózgu. Wynika to z ograniczenia zakresu pracy fizjoterapeuty z pacjentem. Wszystko jednak zależy od rodzaju chorób współistniejących oraz ich stadium zaawansowania.
Schorzenia współtowarzyszące można podzielić na dwie grupy:
- pierwotne (występujące i zdiagnozowane przed udarem),
- wtórne (powstałe po udarze będące jego wynikiem, następstwem);
————————
SPRAWDŹ PROGRAM REHABILITACJI PO UDARZE MÓZGU.
————————
Do tego należy dodać, że nie zawsze choroby istniejące przed udarem są uregulowane farmakologicznie i monitorowane przez specjalistę. Przyczyną może być:
- brak dyscypliny ze strony pacjenta,
- niezastosowanie się do zaleceń lekarza,
- brak wsparcia i dopilnowania ze strony najbliższych.
Wymienię kilka przykładowych schorzeń i krótko opiszę w jaki sposób mogą utrudniać rehabilitację po udarze:
- tętniaki, nadciśnienie, miażdżyca, niewydolność serca, choroby żył obwodowych, zakrzepica żył głębokich ale również otyłość, problemy pulmonologiczne.
Podczas wystąpienia wyżej wymienionych schorzeń mogą być problemy z pionizacją bądź aktywną pracą z pacjentem. Pacjent może rokować do aktywnej terapii poprawiającej koordynację, równowagę oraz chód natomiast jego wydolność może nam nie pozwalać na niektóre formy terapii lub opóźniać postępy. Podczas uruchamiania należy pilnie obserwować reakcje chorego, często oceniać tętno i okresowo mierzyć ciśnienie tętnicze krwi, zaś chorego z zachowanym kontaktem słownym należy pytać o samopoczucie. Ważne są również przerwy w czasie terapii na odpoczynek. Należy zwrócić też uwagę na ćwiczenia oddechowe, ponieważ niewłaściwe oddychanie zmniejsza wydolność pacjenta.
- Endoprotezy (staw biodrowy, kolanowy), urazy i mikrourazy stawowe, zmiany osteoporotyczne i zwyrodnieniowe.
Występowanie endoprotezy stawu biodrowego u pacjenta daje sygnał fizjoterapeucie, że powinno się zachować kilka zasad by nie dopuścić do zwichnięcia stawu (unikanie niskich siedzisk, które zmniejszają kąt 90 stopni w stawie biodrowym; unika się rotacji wewnętrznej stawu biodrowego poprzez zastosowanie wałka między kolana). Stany zwyrodnieniowe, stany pourazowe (ortopedyczne) jak i endoprotezy stawu kolanowego mogą uniemożliwiać ćwiczenia w klęku podpartym. Nauka samodzielnego wstawania z podłogi może być utrudniona lub niemożliwa bez pomocy drugiej osoby (odpowiedniej asekuracji).
- Zaburzenia widzenia, podwójne widzenie.
Problemy z zaburzeniami widzenia będą utrudniały pracę nad koordynacją i równowagą pacjenta, chód i wchodzenie po schodach (tory z przeszkodami) .Wszystko będzie zależało od rodzaju dysfunkcji okulistycznej.
- Amputacje.
W przypadku amputacji części kończyny, całkowite kończyny lub kończyn, ważne jest odpowiednie zaprotezowanie. Zależnie od przypadku można pacjenta przygotować do zaprotezowania wzmocnić gorset mięśniowy, zadbać odbudowę możliwych prawidłowych wzorców ruchowych pacjenta, stymulacja powrotu czucia.
To są oczywiście tylko przykłady i mała namiastka tego, na co w danym przypadku zwrócić uwagę. Bardzo ważny jest szczegółowy wywiad z pacjentem lub jego rodziną, zapoznanie się z dokumentacją medyczną i z możliwie całą historią chorób przebytych przez pacjenta. Trzeba dobrze ocenić możliwości pacjenta i ostrożnie wdrażać kolejne rodzaje terapii. Należy również pamiętać o tym, że czasami „mniej” oznacza więcej.
