Afazja to utrata zdolności do rozumienia i tworzenia wypowiedzi na skutek uszkodzenia struktur mózgowych. Zaburzeniom tym mogą towarzyszyć trudności w czytaniu (aleksja), pisaniu (agrafia), liczeniu (akalkulia) i inne deficyty neuropsychologiczne, takie jak trudności w rozpoznawaniu bodźców (agnozja), zaburzenia planowania i realizowania ruchów dowolnych (apraksja), problemy z zapamiętywaniem (amnezja) i zaburzenia innych funkcji poznawczych.
Skutkiem uszkodzenia mózgu mogą być ograniczenia ruchowe spowodowane porażeniem lub niedowładem kończyn, trudności w żuciu i połykaniu (dysfagia) związane z porażeniem nerwów czaszkowych oraz zaburzenia widzenia (niedowidzenie połowicze, widzenie podwójne).
————————
SPRAWDŹ OFERTĘ TURNUSU LOGOPEDCZNEGO
PORADNIK DLA OPIEKUNA OSOBY Z AFAZJĄ – ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE
————————
Funkcjonowanie pacjentów z afazją dodatkowo jest utrudnione zaburzeniami w sferze emocjonalno-motywacyjnej objawiającymi się apatią i depresją, obniżeniem kontroli własnych zachowań , zmęczeniem, wahaniem nastrojów oraz spadkiem poczucia własnej wartości i pewności siebie.
Do najczęstszych przyczyn występowania afazji należą choroby:
- naczyniowe mózgu (udary),
- urazy czaszkowo-mózgowe, które najczęściej są skutkiem wypadków komunikacyjnych
- oraz guzy mózgu.
Ze statystyk wynika, że w Polsce każdego roku około 75 tysięcy osób ma udar, z czego co czwarta osoba umiera, zaś 1/3 tych, którzy przeżyli, pozostaje niepełnosprawna i wymaga pomocy innych. Dane podają także, iż udary stanowią przyczynę występowania 75-80% różnych typów afazji.
Utrata mowy po udarze. Podział afazji.
Dla celów klinicznych funkcjonuje podział afazji na:
- sensoryczną (czuciową), która objawia się zburzeniami rozumienia,
- motoryczną (ruchową), polegającą na niemożności mówienia,
- amnestyczną charakteryzującą się problemem z nazywaniem i odnajdywaniem słów,
- mieszaną, czyli kombinacją dwóch poprzednich typów afazji,
- całkowitą, gdzie zniesione jest rozumienie i mówienie.
Utrata mowy po udarze. Rehabilitacja.
Konsekwencje uszkodzeń mózgu stwarzają potrzebę rehabilitacji pacjentów. Powinno to być działanie kompleksowe polegające na współpracy interdyscyplinarnego zespołu terapeutycznego, a program terapii dostosowany do indywidualnych potrzeb konkretnej osoby.
Znaczącą rolę w procesie rehabilitacji odgrywa logopeda, którego nadrzędnym celem działania jest przywrócenie choremu możliwości słownego kontaktowania się z otoczeniem oraz odbudowa innych sprawności i umiejętności utraconych w wyniku choroby, o których mowa powyżej.
Terapia afazji motorycznej, w początkowym okresie, opiera się głównie na zachęcaniu chorego do podejmowania prób nawiązania kontaktu z otoczeniem, pobudzanie go do spontanicznych wypowiedzi, wywoływanie mowy zautomatyzowanej, powtarzanie, nauka budowania zdań.
Terapia afazji sensorycznej to przede wszystkim praca nad zahamowaniem potoku słów, nauka słuchania wypowiedzi, poprawa rozumienia: prostych poleceń popartych gestem, kontekstu, zdań, wyrazów, związków logiczno-gramatycznych w zdaniu.
Terapia w późniejszym okresie jest nastawiona na maksymalną poprawę funkcji poznawczych, tak by chory mógł współuczestniczyć w życiu społecznym i jeżeli to możliwe, wrócić do pracy zawodowej.
Obecnie afazja stanowi poważny problem społeczny, zarówno ze względu na częstotliwość jej występowania, jak również z powodu następstw związanych z dalszym funkcjonowaniem chorego i członków jego najbliższej rodziny.
Autor: Anna Barabas