Możliwość rehabilitacji, jej rodzaj oraz intensywność, warunkuje stan zdrowia pacjenta oraz czas, który upłynął od udaru mózgu. Bezpośrednio po zdarzeniu udarowym, kiedy pacjent przebywa na oddziale neurologicznym, to lekarz decyduje o tym, czy wdrożyć rehabilitację. W fazie ostrej po udarze nie ma możliwości ingerencji osób bliskich w proces leczenia. Na tym etapie pozostaje zaufać lekarzowi prowadzącemu, który podejmuje decyzję w oparciu o aktualny stan zdrowia. W fazie ostrej po udarze istnieje bowiem bezpośrednie zagrożenie życia.
Nie każdy pacjent może być rehabilitowany tuż po przyjęciu do szpitala. Wynika to ze stanu bezpośredniego zagrożenia życia i konieczności ustabilizowania funkcji życiowych. Zazwyczaj mija od kilku do kilkunastu dni do pierwszych prób pionizacji pacjenta. W niektórych przypadkach, kiedy pacjent jest w śpiączce lub w ograniczonym kontakcie, czas ten może się wydłużyć.
W większości przypadków rehabilitacja jest możliwa już po około 1-2 tygodniach od udaru mózgu. Decyduje o tym lekarz prowadzący, który wystawia skierowanie na oddział rehabilitacji. Zdarza się również, że pacjent z różnych powodów nie otrzymuje takiego skierowania. Z informacji od pacjentów oraz ich rodzin wynika, że częstym powodem odmowy wystawienia skierowania na rehabilitację jest to, że „pacjent nie współpracuje” lub „nie rokuje”. Niestety, ale w wielu przypadkach pacjenci którzy mają ogromny potencjał do odzyskania sprawności, są dyskwalifikowani już na początku swojej drogi rehabilitacyjnej. Trzeba pamiętać o tym, że brak skierowania na rehabilitację na fundusz, czy też słowa typu „tutaj już nic nie da się zrobić, proszę szukać ZOLu”, nie przekreślają szans na odzyskanie chociaż częściowej sprawności.
Każdy pacjent ma pewien potencjał rehabilitacyjny. Mniejszy lub większy, ale ma. Istotne jest to, żeby ten potencjał wykorzystać jak najlepiej. Jest na to kilka sposobów, które opisane będą w dalszej części tego poradnika. To czy pacjent rokuje i jakie są szanse na odzyskanie sprawności, można próbować oceniać dopiero po rozpoczęciu rehabilitacji neurologicznej i zweryfikowaniu odpowiedzi pacjenta na wdrożone postępowanie terapeutyczne. Co ciekawe, nie każde postępowanie terapeutyczne jest prawidłowe. Nie każde jest prawidłowe dla danego pacjenta. Dlatego warto szukać różnych miejsc, różnych ośrodków, różnych metod i programów rehabilitacji, najlepiej dedykowanych konkretnej jednostce chorobowej oraz przystosowanych do rehabilitacji pacjenta na danym etapie choroby. Nie wszystkie placówki przystosowane są do przyjęcia pacjenta leżącego z rurką tracheotomijną oraz karmionego dojelitowo, ze względu na brak personelu, który takim pacjentem mógłby się zaopiekować. Innym rozwiązaniem jest pobyt pacjenta wraz z osobą bliską w roli opiekuna. Taka możliwość jest najczęściej zarezerwowana dla prywatnej opieki medycznej. Wypis ze szpitala oznacza, że pacjent nie musi być już pod stałą opieką lekarską. Najczęściej wymagane są regularne wizyty kontrolne u lekarza prowadzącego. Dzięki temu otwiera się możliwość korzystania z turnusów rehabilitacyjnych bez stałej opieki lekarskiej. Oczywiście jest to wyzwanie dla rodziny pacjenta, które związane jest z obawą o to, czy poradzą sobie z opieką nad osobą bliską, zwłaszcza jeśli pacjent jest cewnikowany, posiada rurkę tracheostomijną lub sondę do karmienia dojelitowego.
SPRAWDŹ SPECJALISTYCZNY TURNUS PO UDARZE MÓZGU W OŚRODKU NORMAN
Czasami rezultaty rehabilitacji bywają spektakularne na przestrzeni relatywnie krótkiego czasu od udaru. Niekiedy trzeba na nie pracować znacznie dłużej. W bardzo skrajnych przypadkach są znikome lub nie ma ich w ogóle. Warto szukać takiej drogi rehabilitacji, która będzie odpowiednia dla konkretnego pacjenta. To trudne, angażujące emocjonalnie, czasowo i finansowo, ale nie niemożliwe. Apelujemy o to, abyście walczyli wszelkimi możliwymi sposobami o dedykowaną pacjentom po udarze rehabilitację neurologiczną, która będzie intensywna, ale dostosowana do potrzeb i możliwości pacjenta.