Turnus logopedyczny po udarze mózgu – rehabilitacja pacjentów z afazją.
Praca logopedy w wyobrażeniu wielu osób polega głównie na wywoływaniu głoski ”r” i korygowaniu wad wymowy u dzieci. Właściwie trudno się temu dziwić, gdyż lwia część specjalistów tej grupy zawodowej koncentruje się właśnie na pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Przedstawiamy Państwu zawód logopedy z nieco innej strony, pokazując jak wiele możliwości terapeutycznych jest w stanie zaoferować pacjentom w różnym wieku. Kamila Jastrzębska, która koordynuje pracę zespołu logopedyczno/rehabilitacyjnego w Ośrodku Rehabilitacji Neurologicznej Norman w Koszalinie, postara wyjaśnić się jak wygląda program rehabilitacji podczas turnusu logopedycznego.
Nazywam się Kamila Jastrzębska. Jestem logopedą, oligofrenopedagogiem, diagnostą, terapeutą pedagogicznym oraz neuroterapeutą EEG biofeedback. Ukończyłam 4 kierunki studiów podyplomowych, a mianowicie: edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną, diagnoza i terapia pedagogiczna, logopedia oraz studia podyplomowe, uzupełniające, z zakresu terapii logopedycznej.
Podczas turnusów logopedycznych koncentrujemy się głównie na pacjentach neurologicznych, których deficyty są w większości efektem udarów, mechanicznych urazów czaszkowo-mózgowych czy też chorób neurodegeneracyjnych. Deficyty, o których wspomniałam, przyjmują różną postać w zależności od wieku pacjenta, miejsca, czy też wielkości obszaru uszkodzenia mózgu. Aby turnus logopedyczny po udarze mózgu był skuteczny i sprostał różnym potrzebom pacjentów, pracę dzielimy na niniejsze działania:
Jeśli szukasz kompleksowej rehabilitacji po udarze mózgu (nie tylko rehabilitacji funkcji mowy) lub nie wiesz jaki program będzie najodpowiedniejszy, przejdź do głównej oferty klikając TUTUAJ.
Terapia komunikacji
Poprawa technicznej strony mowy.
Odbudowa utraconego zasobu słownictwa.
To tak zwane podstawowe sesje logopedyczne, które kierowane są do pacjentów mających problemy z mówieniem i rozumieniem mowy. W gronie moich pacjentów są najczęściej osoby ze zdiagnozowaną dyzartrią lub afazją. Praca ta skoncentrowana jest głównie na poprawie technicznej strony mowy, odbudowy utraconego zasobu słownictwa jak i rozhamowaniu mowy spontanicznej. Ćwiczenia obejmują także zakres grafi, kalkuli, funkcji poznawczych i wykonawczych.
U pacjentów, u których mowa jest całkowicie nieobecna staram się rozwinąć komunikację niewerbalną i wprowadzić alternatywną metodę kontaktu z otoczeniem, dzięki której mają oni możliwość nawiązać interakcje z bliskimi i komunikować swoje potrzeby, w efekcie czego zmniejsza się ich poczucie alienacji.
Trening koncentracji uwagi
Poprawa umiejętności selekcjonowania informacji i poleceń.
Poprawa skupienia/koncentracji.
Deficyty koncentracji uwagi stanowią problem dla większości pacjentów neurologicznych, dlatego bardzo często pracuję na przygotowanym przez siebie blokiem terapeutycznym, którego celem jest poprawa skupienia i umiejętność selekcjonowania informacji i poleceń, których jesteśmy adresatami. Treningi te są niezmiernie ważne dla osób, które przygotowywane są do samodzielnego przemieszczania się i stanowią doskonałe uzupełnienie zajęć fizjoterapeutycznych. Rozumienie poleceń, synchronizacja pracy całego ciała i walka z lękiem, który często jest wręcz paraliżujący, wymaga ogromnego wysiłku, dlatego koncentracja jest kluczowym i niezbędnym elementem samodzielnego funkcjonowania pacjenta po udarze.
Treningi oddechowe
Praca nad siłą głosu.
Przygotowanie do usunięcia rurki tracheostomijnej.
To seria ćwiczeń, której założeniem jest utrwalenie właściwego toru oddechowego. Dysfunkcje w tym obszarze są bardzo częstym problemem pacjentów. Oddech płytki, ,,obojczykowy” będący często kompilacją wzmożonego napięcia, stresu czy hipotomi mięśni twarzy, prowadzi w efekcie do szybkiej męczliwości, hiperwentylacji, zawrotów głowy i problemów ze snem. Treningi oddechowe stanowią nieodzowną część terapii mowy, gdyż dzięki nim głos staje się silniejszy, bardziej donośny, poprawie ulega prozodia czyli tzw ,,melodia mowy”, a dzięki swobodnej fazie wydechu pacjentowi łatwiej jest realizować dłuższe wypowiedzi. Treningi oddechowe dla pacjentów z rurką tracheostomijną stanowią pierwszy krok do samodzielnego, właściwego oddechu fizjologicznego.
Treningi pamięci
Poprawa w zakresie pamięci długotrwałej, krótkotrwałej i rozproszonej.
Zaufanie do siebie samego i poczucie niezależności.
Samodzielne funkcjonowanie znacznej grupy moich pacjentów bywa w dużym stopniu utrudnione przez deficyty pamięci wywołane chorobami neurodegeneracyjnymi jak i udarami. Treningi te pozwalają choremu odzyskiwać zdolności pamięciowe, ale również oswoić się ze stanem, w którym się znalazł. Wspólnie dobierane metod i sposoby, które pomagają pacjentowi w znalezieniu klucza do uczenia się siebie na nowo stanowią stabilny fundament do rehabilitacji innych funkcji poznawczych. Poprawa w zakresie pamięci długotrwałej, krótkotrwałej i rozproszonej sprawa, że chory czuje się bardziej bezpiecznie i swobodnie, ma zaufanie do siebie i poczucie, że nie musi cały czas być zależnym od opiekuna.
Powierzchniowa stymulacja orofacjalna
Pobudzenie receptorów skóry.
Regulacja napięcia mięśniowego.
Stanowi ona uzupełnienie masażu logopedycznego poprzez wprowadzanie dodatkowych bodźców, dzięki którym pobudzenie sa między innymi receptorów skóry. Stymulacja prowadzona jest za pomocą wibratorów logopedycznych, aplikatorów wieloigłowych lub akcesoriów o zmiennych fakturach. Aby osiągnąć pożądany efekt regulacji napięcia mięśniowego wprowadzam także pobudzanie zmiennotemperaturowe. Należy podkreślić, iż praca w obszarze orofacjalnym u każdego pacjenta wygląda inaczej i wymaga zastosowania innych metod. Dobór technik stymulacji powierzchniowej zależny jest nie jest to tylko od obniżonego lub wzmożonego napięcia mięśniowego, ale także m.in. obszaru nerwów porażonych czy odczuwania bodźców.
Masaż logopedyczny – zewnętrzny
Poprawa motoryki narządów artykulacyjnych.
Niwelowanie niedomykania powiek.
Prowadzony przez mnie masaż logopedyczny ma na celu wyrównanie napięcia mięśniowego w obszarze twarzy, wzmocnienie i poprawę motoryki narządów artykulacyjnych. Metoda ta daje bardzo dobre efekty przy problemach z porażeniem nerwu twarzowego, trójdzielnego czy osłabieniu mięśnia okrężnego ust. Stanowi znaczące wsparcie podczas pracy przy niwelowaniu niedomykania powiek i zaburzonego napięcia mięśnia okrężnego oka. Jest ona także jednym z pierwszych wskazań przy pracy z pacjentem, u którego występuje hiperestezja czyli przeczulica w obszarze twarzoczaszki.
Specjalistyczna terapia jamy ustnej
Poprawa ruchomości języka oraz niwelowanie nadmiernego ślinienia.
Przywracanie właściwego czucia wewnątrz jamy ustnej.
To moja autorska metoda mająca na celu poprawić ruchomość języka, ograniczyć nadmierne ślinienie i regulować napięcie mięśni w obszarze ust. Metoda ta stanowi istotny etap przy przywracaniu właściwego czucia wewnątrz jamy ustnej, a stymulacja smakiem jak i karmienie terapeutyczne w konsekwencji przyspiesza powrót do samodzielnego przyjmowania pożywienia. Ćwiczenia podzielone na fazy, począwszy od ruchów posuwistych języka, poprzez gryzienie, żucie, na przełykaniu kończąc, są skuteczną drogą do pozbycia się PEGa i czerpania radości z możliwości jedzenia.
Metoda ta połączona jest ze szczegółowym instruktażem dla opiekunów pacjenta celem edukacji w temacie higieny i pielęgnacji wewnątrz jamy ustnej.
Kinesiotaping logopedyczny
Minimalizowanie patologicznych odruchów mięśni twarzy.
Utrzymanie napięcia mięśni w obszarze ustno-twarzowym.
Stosowany jest zwykle jako element kończący masaż logopedyczny i stanowi doskonałe jego uzupełnienie. Aplikacja plastrów na obszar twarzy, który wcześnie poddany został stymulacji pozwala utrzymać napięcie mięśni w najbardziej efektywny terapeutycznie sposób. Plaster może pozostawać na skórze nawet kilka dni, co stanowi bardzo znaczącą informację sensoryczną dla mózgu i pomaga w minimalizowaniu patologicznych odruchów mięśni twarzy. Plastrowanie logopedyczne przynosi bardzo dobre rezultaty m.in. u pacjentów z bruksizmem, dysfagią, porażeniem nerwu twarzowego, porażeniem nerwu trójdzielnego i obniżonym napięciem mięśni w obszarze ustno-twarzowym.
Terapia dysfagii
Poprawa zaburzonej fazy procesu połykania i odkrztuszania.
Silniejsze domknięcie warg poprzez wzmocnienie mięśni.
Dysfagia często diagnozowana jest u pacjentów po udarach jak również w chorobach neurodegeneracyjnych, m.in. choroby Huntingtona czy Parkinsona. Przygotowany cykl ćwiczeń, ma na celu poprawę zaburzonej fazy procesu połykania i odkrztuszania. Praca podzielona jest na stymulacje nerwów czaszkowych biorących aktywny udział w tym procesie, koordynację oddychania i ćwiczenia warg, języka, podniebienia miękkiego. Po tym etapie wprowadzana jest praca z zastosowaniem oporu służące poprawie napięcia mięśniowego w obszarze jamy ustnej, gardła i krtani. W efekcie zastosowanych ćwiczeń następuje zmniejszenie niekontrolowanego ślinienia, silniejsze domknięcie warg poprzez wzmocnienie mięśni.
Elektrostymulacja
Wspomaganie pracy języka, warg i podniebienia miękkiego.
Dobre efekty u pacjentów z dysfagią, hipotonią mięśni twarzy.
Wykorzystanie prądu o bardzo niskim natężeniu jest efektywnym uzupełnieniem sesji logopedycznych, głównie u osób, u których występują dysfunkcje aparatu mowy. Stymulacja indywidualnie dobranymi parametrami do potrzeb pacjenta wspomaga pracę języka, warg i podniebienia miękkiego. Terapia ta przynosi bardzo dobre efekty u pacjentów z dysfagią, hipotonią mięśni twarzy, może także stanowić jeden z etapów przywracania czucia w obszarze porażonym.
Dodatkowym atutem tej metody jest fakt, iż sesje elektrostymulacji w wielu przypadkach mogą być łączone i odbywać się jednocześnie z terapią komunikacji.
Terapia oka
Terapia zespołu pomijania stronnego.
Instruktarze dla pacjent i opiekuna.
To blok zajęć skoncentrowany na zespole pomijania stronnego zwanym także agnozją wzrokowo-przestrzenną. Ta częsta przypadłość pacjentów po udarach potrafi znacząco utrudnić codzienne czynności i niestety bardzo często staje się ogromną przeszkodą w powrocie do samodzielności, gdyż nie zwracają oni uwagi na bodźce znajdujące się po jednej ze stron. Agnozja ta w znacznej mierze wpływa na funkcjonowanie zmysłów wzroku, ruchu, słuchu czy czucia. Przygotowany przeze mnie blok ćwiczeń wzrokowo-przestrzennych połączony jest z instruktażem dla opiekunów pacjenta i wymaga do rodziny chorego aktywnego uczestnictwa zarówno w zajęciach jak i systematycznej realizacji części powierzonych im zadań.
Terapia ręki/rehabilitacja ruchowa
Ćwiczenia ruchowe pod kątem logopedycznym.
Rehabilitacja neurologiczna.
Turnus logopedyczny po udarze mózgu przynosi dużo lepsze rezultaty w połączeniu w rehabilitacją ruchową. Dlatego w programie turnusów logopedycznych uwzględniona jest kinezyterapia metodami neurologicznymi.
W ramach potrzeb pracujemy nad usprawnianiem motoryki małej. Celowe i precyzyjne ruchy rąk, dłoni i palców, stanowią ogromne wyzwanie dla wielu pacjentów. Wykorzystywane metody dobierane są do potrzeb i możliwości, niejednokrotnie bazują one na szukaniu nowej metody na to w jaki sposób zapiąć guzik, zawiązać sznurowadła czy założyć skarpetki. Warto pamiętać, iż ćwiczenia manualne i grafomotoryczne są często przepustką do samodzielności pacjenta począwszy od przygotowania kanapki, na podpisaniu się kończąc.
Turnus logopedyczny po udarze mózgu w ośrodku Norman zawsze poprzedzony jest testami diagnostycznymi, na podstawie których tworzony zostaje indywidualny program pracy dostosowany do potrzeb i możliwości pacjenta.
Turnus logopedyczny po udarze mózgu – co nas wyróżnia?
Dedykowani terapeuci
Każdy pacjent prowadzony jest przez zespół doświadczonych terapeutów, specjalizujących się w rehabilitacji osób ze schorzeniami neurologicznymi.
Indywidualna diagnostyka
Terapia poprzedzona jest testami diagnostycznymi, na podstawie których tworzony zostaje indywidualny program pracy dostosowany do potrzeb i możliwości pacjenta.
Zajęcia dedykowane konkretnemu pacjentowi
Nie mamy uniwersalnych rozwiązań. Każdy element turnusu logopedycznego jest ustawiony pod konkretnego pacjenta, jego aktualny stan zdrowia oraz potrzeby.
Intensywność rehabilitacji logopedycznej
Od 54 do 108 indywidualnych zajęć podczas turnusów logopedycznych trwających 2, 3 lub 4 tygodnie.
Zakwaterowanie
Turnusy logopedyczne po udarze mózgu prowadzimy głównie w formie ambulatoryjnej. Posiadamy listę sprawdzonych apartamentów, również takich, które są w pełni przystosowane dla osób niepełnosprawnych. Wspieramy Państwa na każdym etapie organizacji przyjazdu do naszego ośrodka. Apartamenty znajdują się około 5 minut jazdy samochodem od naszej placówki.
Istnieje również możliwość wynajęcia zakwaterowania nad samym morzem bałtyckim. Czas dojazdu do ośrodka to 15 minut (z miejscowości Mielno), 20 minut (Sarbinowo), 30 minut (Kołobrzeg).
Istnieje również możliwość skorzystania z turnusu logopedycznego z zakwaterowaniem i wyżywieniem bezpośrednio w ośrodku – jednak czas oczekiwania na taki turnus jest kilkukrotnie dłuższy niż w przypadku turnusu ambulatoryjnego.
Często zadawane pytania
- Czy turnus logopedyczny po udarze mózgu jest również dla pacjentów, którzy nie poruszają się samodzielnie?
Tak. Na turnusy logopedyczne po udarze mózgu kwalifikujemy także pacjentów poruszających się na wózku.
———- - Czy na turnus logopedyczny po udarze mózgu kwalifikujemy pacjentów z tracheostomią?
Tak. Podczas naszych turnusów rehabilitacyjnych jest możliwość zastosowania terapii, która przygotuje pacjenta do usunięcia rurki tracheostomijnej.
———- - Czym różni się turnus logopedyczny po udarze mózgu od kompleksowego programu rehabilitacji?
Turnus logopedyczny ukierunkowany jest maksymalnie na powrót funkcji mowy lub jej udoskonalenie. Podczas turnusu logopedycznego rehabilitacja ruchowa prowadzona jest w dużo mniejszym wymiarze czasowym niż podczas kompleksowej rehabilitacji, która to z kolei dedykowana jest pacjentom potrzebującym usprawniania głównie pod kątem motoryki dużej. Jeżeli potrzebujesz rehabilitacji w zakresie usprawnienia ruchowego, sprawdź program kompleksowy.
SEBASTIAN LEWE
koordynator turnusów
+48 530 490 600
NORMAN ŁOZIŃSKI
dyrektor ośrodka
+48 603 201 757